تئاتر كودك و نوجوان؛
كاربردها و ضرورتها
اهمیت تئاتر كودك و نوجوان و تاثیر زیربنایی آن بر رشد این گروه سنی آینده ساز و بر رشد فرهنگی جامعه تا آنجاست كه مارك تواین، نویسنده آمریكایی كودك و نوجوان، این «زاییده نبوغ آدمی» را از بزرگترین ابداعات قرن بیستم، قویترین معلم اخلاق و بهترین انگیزه به سوی بهزیستی میداند.
هر تعبیر و تعریفی كه برای تئاتر كودك و نوجوان در نظر گرفته شود تاییدی بر نقش مهم آن در آموزش مهارتهای زندگی به كودك و بر اهمیت توجه به آن در فرهنگسازی جامعه است. كودك در تئاتر میآموزد، چرا كه تمرین زندگی به جای بازیگری از مهمترین تفاوتهای نمایش این گروه سنی با نمایش بزرگسالان است.
داود كیانیان در كتاب «تئاتر كودك و نوجوان» مواردی چون آشنایی با یك فعالیت جمعی و اجتماعی، آشنایی با یك رسانه گروهی، آموزش پیام گیری و پیام رسانی، آشنایی با هنرهای تجسمی در رابطه با گریم و دكور، آشنایی با ادبیات و انواع قصه، تقویت قدرت تفكر و ایجاد خلّاقیت، درك لذت از زیبایی و هنر، ظهور تواناییها و ناتوانیها و رشد استعدادهای ویژه و آشنایی با نظم و ترتیب را از كاربردهای تئاتر كودك و نوجوان معرفی میكند.
دیویی چمبرز نیز در كتاب «قصه گویی و نمایش خلاق» بر تاثیر تئاتر كودك و نوجوان بر ایجاد و تقویت مهارتهایی چون تحلیل ادبی، گوش كردن، زبان محاوره، اندیشیدن خلاق، برنامه ریزی و ارزیابی موثر در كودكان تاكید كرده است.
كودكان و نوجوانان امروز نسل آینده را تشكیل میدهند پس باید برای آینده و با نگاهی آیندهنگر تربیت شوند. همان گونه كه حضرت علی (ع) فرمودهاند: فرزندانتان را برآداب خود تربیت نكنید؛ چرا كه آنها برای - آینده و - زمانی غیر از زمان شما آفریده شده اند.
درك ضرورت پرداختن به تئاتر كودك و نوجوان با توجه به اهمیت این مقوله در ایجاد زیرساختهای آموزش نسل جدید مسالهای آشكار است. همین امر سبب شده است كه كشورهای پیشرفته برای مطالعه و گسترش نمایش این گروه سنی بودجه قابل توجهی را اختصاص دهند. نقش آموزشی تئاتر كودك و نوجوان در این كشورها تا آن اندازه بدیهی است كه در مدارس، ساعتی به در نمایش اختصاص داده میشود.
در كشور ما ایران با توجه به جمعیت جوان، حال تئاتر كودك و نوجوان چطور است؟
گردآوری: مرتضی حیدری مشاور دبیرستان